maandag 15 oktober 2012

Een Overdosis Hallelujah

In 1984 kwam het album Various Positions van Leonard Cohen uit. Op dat album stond een lied dat eigenlijk nooit goed uit de verf kwam, maar een van de meest bekende liedjes ooit zou worden. Nu was Cohen niet de enige met twijfels over zijn muzikale kwaliteiten in die periode: Columbia Records weigerde het album. De kleine maatschappij Passport Records bracht Various Positions uiteindelijk uit. De heruitgaven werden wel door Columbia gedaan - maar toen had het album zich al bewezen.
Waar Columbia twijfelde over het hele album zat Cohen vooral in zijn maag met het nummer Hallelujah. Het lukte hem maar niet om er een goed einde voor te schrijven. Gevolg was dat er 80 coupletten waren en het lied maar door bleef gaan.
Goed, toch maar opgenomen, dat Hallelujah, en laten we het er dan maar niet meer over hebben:

 
Ambitieus als altijd en als de dichter die hij is beschrijft Leonard Cohen vele, vaak bijbelse, taferelen. Salomon die zijn hooglied componeert - en hoewel het God behaagt, is het object van zijn liefde niet onder de indruk; David, die Batseba ziet baden en overdonderd word door haar schoonheid in het maanlicht; Samson, gebonden en verraden door Delilah. Maar ook een persoonlijker boodschap kan er in terug gevonden worden: Afhankelijkheid van de partner ('I used to live alone before I knew you'), de neiging om anderen pijn te doen voordat ze jou pijn doen ('Maybe there's a God Above / But all I ever learned from Love / Was how to shoot at someone who outdrew you'). Ook de intensiteit van het samenzijn ('And remember when I moved in you / The Holy Dove was moving too / And every breath we took was Hallelujah'), ook al is dat een herinnering nadat de geliefden uit elkaar gedreven zijn ('There was a time you let me know / what's really going on below / But now you never show it to me, do you?)'.
 
Alle seksuele implicaties van die laatste regels ten spijt kan het evngoed gewoon een intens religieus lied blijven: wat als God het tegen Lucifer heeft, die vroeger zijn rechterhand was? Wellicht is dat de kracht van het lied, die meervoud aan mogelijke interpretaties, waardoor iedere keer dat je het hoort weer een nieuwe betekenis kan krijgen. Misschien is dat ook wat John Cale (voorheen van de Velvet Underground) in het nummer aantrok toen hij Cohen vroeg of hij het mocht coveren. Leonard zag dat wel zitten en faxte de tekst door. Cale maakte een nieuwe keuze, voerde wat redactie uit en kwam met zijn eigen versie:
 
 
Het verschil met de originele versie is hoorbaar, hoewel de veranderingen niet heel erg wereldschokkend zijn. Cale's versie verscheen in 1991. Het was te vinden op het album I'm your fan, waar ook The Pixies, Nick Cave & The Bad Seeds en R.E.M. op te vinden zijn. Cohen was zéér te spreken over Cale's versie van Hallelujah. Zo erg zelfs dat hij er toe overging die versie te spelen - wat hij tot de dag van vandaag nog steeds doet. Maar niet alleen Cohen was onder de indruk. Ook een jonge gitarist hoorde het lied en hoorde dat het goed was. Ook hij coverde het - en wel de John Cale-versie:

 
Na de impulsieve actie van Jeff Buckley die leidde tot zijn tragische dood - hij ging zwemmen in de Wolf River en verdronk - kreeg hij een legendarische status. (Er is trouwens een kleine conspiracy theory om de dood van Buckley - wellicht pleegde hij zelfmoord, of had iemand anders er een hand in. Buckley scheen een veel te goede zwemmer te zijn om op die manier aan zijn einde te komen.) 
Grijsgedraaid zou een understatement zijn. En dan vooral dat éne nummer, dat hij zo hartverscheurend zingt, over liefde en verraad en over alleen zijn, of met zijn tweëen alleen. Hallelujah is ondertussen ruim 200 keer gecoverd, en stuk voor stuk coveren ze de Cale-revisie. Ook Jan Rot, die de tekst vertaalde:

 
En dan, als sluitstuk, een laatste versie die Pindakaas! graag nog wou laten horen. Want deze versie laat misschien nog wel het duidelijkst horen hoe hartvescheurend pijnlijk een Hallelujah kan zijn
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten