"Een moeizaam proces"

Pechtold verwacht het niet vóór de zomer, Van der Vlies noemde het een "moeizaam proces". De vorming van een nieuw kabinet zal inderdaad een lang en moeilijk proces zijn. Het CDA heeft aangedrongen, net als D66, op een brede informatieronde, waarin álle mogelijke coalities worden bekeken. DAt is natuurlijk niet te doen. De VVD zou je niet in een kabinet kunnen zetten dat geloofwaardig is. Ze heeft teveel verloren. Het CDA kan nog, maar alleen omdat ze de grootste partij is.

Naar aanleiding van de uitslag van de verkiezingen zou de (in)formateur uit moeten gaan van de SP. Het gebeurt niet vaak dat een partij zijn zetel-aantal bijna verdrievoudigd. En als je kijkt naar de verschuiving van rechts naar links (van 59 naar 65 zetels voor links) is het niet denkbaar dat er een centrum-rechtse regering komt, zoals we nu hebben. Nu is het wel zo dat Wilders 9 zetels heeft gehaald, en dat vind ik fijn voor hem, maar de Partij voor de Vrijheid is en blijft (in principe) een 'one-issue'-partij, zoals Mark Rutte ook al zei. Zij hebben zetels gewonnen door in te spelen op onderbuikgevoelens en de gebruik te maken van angst en onvrede bij de nederlandse burger. Marco Pastors' EénNL heeft dir ook geprobeerd, maar is te ver doorgeschoten. De vergelijking met de opkomst van de Nazi's was te ver gezocht en schopte te zeer tegen het zere been. De doelgroep van die twee partijen is (volgens mij) nog te dicht bij de Tweede Wereldoorlog. Voorzichtigheid is geboden bij vergelijkingen ermee.

Maar goed, de coalitie: SP als uitgangspunt, met CDA al eerste partner. Dan hebben ze met z'n tweetjes 66 zetels. Niet genoeg dus, want een minderheidskabinet zou niet stabiel genoeg zijn. De aanpassing van het zetelaantal van PvdA en SP heeft voor het CDA een ongunstig effect gehad. Het is nu nog onwaarschijnlijker dat de CU een coalitie compleet zal maken. Het is weliswaar een stabiliserende factor, maar dan is er nog sprake van een minderheidskabinet.

Het CDA wil natuurlijk het liefst een coalitie van CDA, PvdA en CU, samen goed voor 80 zetels. Dat wordt echter moeilijk, aangezien die combinatie vóór de verkiezingen 89 zetels had, waarbij het verlies beperkt wordt doordat de CU zetelwinst heeft behaald. Het verlies van CDA en PvdA samen is te groot om die coalitie enige geloofwaardigheid te geven.

De meest logische coalite, CDA, PvdA en SP heeft een zetelaantal van 101 (!), genoeg om de grondwet te veranderen (tweederde + 1). PvdA en SP zullen in principe samen kunnen regeren, ze zijn het vaak met elkaar eens en volgen ruwweg dezelfde lijn. Het CDA zit echter veel meer naar rechts, hoewel het geen rechtse partij is, maar wordt door een coalitie met PvdA en SP gedwongen een aantal standpunten ernstig te herzien, zoals het generaal pardon, de hypotheekrenteaftrek, het asielbeleid... Het CDA begaf zich tijdens de campagne steeds meer richting VVD, in de hoop een meerderheid voor de twee partijen af te dwingen, doordat er niet zozeer voor één partij werd gekozen, maar voor een coalitie.

En dat is het probleem van de (in)formatie: Het CDA wil helemaal niet met PvdA en SP regeren. Ze willen met de VVD. Dus waarschijnlijk wordt het net zoals vorige keer héél lang praten met de PvdA en de SP, waarna het ineens, heel snel, afketst, zodat de koers voor een centrum-rechts kabinet kan worden gevaren, misschien CDA, VVD, CU, GL (aangezien het CDA óók al heeft gezegd niet met Wilders te willen regeren)?

Het is hopen op een scenario als in 1982, toen de grootste partij (Den Uyl's PvdA) na de verkiezingen buitenspel werd gezet door Wiegel/Van Agt, die het eerste CDA/VVD kabinet vormden.

Ik stel voor dat Wouter Bos, Jan Marijnissen, Femke Halsema en André Rouvoet, Alexander Pechtold en Marianne Thiemen telefoonnummers en e-mailadressen uitwisselen, zodat bij het afketsen van CDA-PvdA-SP het Centrum-Linkse kabinet klaarstaat. Mogelijke ministers:

1- Premier: Marijnissen, de Grote Winnaar kan behalve Roerganger van de SP ook Nederland leiden.
2- Binnenlandse zaken: Bos, vice-premier. 'Nederland kan zo veel beter...' -- Ga je gang.
3- Buitenlandse zaken: Pechtold, Vice-premier. D66 verlegt zijn speerpunten van vernieuwing van binnelands bestuur naar vernieuwing van buitenlands bestuur. Stroomlijning van de EU e.d., vergroting van de invloed van het parlement, afschaffing van het Veto-recht behalve in zaken van defensie en ingrijpen in niet-EU landen.
4- Onderwijs, Cultuur en wetenschap: Femke Halsema, vice-premier. De jeugd heeft de toekomst en de jeugd heeft opleiding nodig. GL is een partij die onderwijs hoog in het vaandel heeft, net als milieu en gelijkheid trouwens. Als beleidsmaker bij onderwijs kan de partij ervoor zorgen dat gelijkheid en milieu al vanaf de basisschool als vanzelfsprekend worden gezien. Goed voor de integratie, goed voor het milieu, goed voor het land.
5- (NIEUW!) Milieu en dierenwelzijn: Marianne Thiemen, vice-premier. Noodzaklijke nieuwe minister. Er kan geen kabinet met de Partij voor de Dieren komen zonder een Minister voor de Dieren. Speerpunten van het beleid kunnen zijn: Verbetering van de levensomstandigheden van vee, stimuleren vann biologische landbouw, zoals vrije-uitloop kippen, varkens en koeien.
6- Volksgezondheid, Welzijn en Sport: André Rouvoet, vice-premier. Een goed land begint met welzijn. Door een sociaal beleid dat individuen respecteert en iedereen vrijlaat in zijn (religieuze) keuzes ontstaat een situatie waarin iedereen zich zekerder voelt, waardoor de spanningen tussen christenen en moslims/allochtonen zullen afnemen, wat de integratie bevordert.

En ook nog: Afschaffing van de minister van vreemdelingenzaken en integratie. Dit departement kan verdeeld worden tussen binnenlandse zaken, buitenlandse zaken en VWS. Biza om de mensen op te vangen en de immigratie-procedure te volgen, BuZa om (in het buitenland met uitzondering van de EU) informatie te geven over Nederland, waarbij de mogelijkheid blijft bestaan om 'in te burgeren' vóór vertrek naar Nederland. VWS hoort erbij om de opvang in Nederland te regelen. Ze moet zorg dragen voor geschikte woonruimte, zij het tijdelijke. Tevens moet ze zorgen dat er taal-cursussen worden gegeven en er moet hulp worden geboden bij het zoeken naar werk en woonruimte. De IND moet dan ook worden teruggebracht naar een louter administratieve organisatie (bij BiZa) en een nieuwe instantie moet erbij komen om de laatste schifting te doen bij de 'nieuwkomers'. In het traject na aankomst kan worden gekeken naar een eventueel crimineel verleden, waarbij alsnog een verblijfsvergunnning kan worden geweigerd. Uitgangspunt moet echter wel zijn dat in principe iedereen welkom is.

De verdeling van het immigratie- en integratiebeleid heeft ook tot gevolg dat de partijen gedwongen worden met elkaar te praten, dat het beleid een product is van meerdere visies en standpunten. Dit heeft tot gevolg dat de coalitie stabieler is, of binnen geen tijd een inherente zwakte in de regering naar boven brengt, waardoor het kan vallen, of aan zelfreflectie kan gaan doen.

Het mooiste zou dan natuurliji zelfreflectie zijn, met als gevolg dat de leden van de kamerfracties (van beide kamers) volledig vrij worden gelaten in hun stemgedrag. Zo zou het kabinet dan per voorstel een meerderheid moeten winnen, bijna een minderheidskabinet, met als voordeel dat voorstellen die door alle deelnemers wel makkelijk aangenomen worden, én dat voorstellen van buiten de regering meer ruimte krijgen.

En dáárom heeft het Burgerforum Bestuurlijke Vernieuwung gelijk met zijn advies: laat voorkeursstemmen een grotere rol spelen. Geef de kamerleden een groter mandaat, zorg dat ze druk kunnen zetten op hun partij.



Overpeinzingen

Hoe meer zielen hoe meer vreugd
en zoveel zielen doet mij deugd
gesteund door zoveel goede mensen
Wat kan een mens zich nog meer wensen?

Wat meer zou een mens nog kunnen
wat meer zou men hem nog gunnen
dan een stem die men horen kan?
Wat zou je allemaal kunnen dan?


Stel je voor...
Het zou toch niet...
't Zou wel mooi zijn,
maar zover is het nog niet.


En dus staan we daar, niet als mens
Maar als deel van de volkswens